W poniedziałek (28 marca) obchodziliśmy Dzień Pioniera w Gorzowie. To rocznica ustanowienia polskiej administracji w mieście tuż po II wojnie światowej. W tym roku w uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele Wągrowca – miasta, z którego w 1945 roku przyjechała do naszego miasta pierwsza grupa osadników.
Hołd pierwszym mieszkańcom Gorzowa złożyli prezydent miasta Jacek Wójcicki i przewodniczący Rady Miasta Jan Kaczanowski, składając kwiaty pod pomnikiem Pioniera Miasta Gorzowa, który stoi na nadwarciańskim bulwarze. Towarzyszyli im zastępca burmistrza Wągrowca Remigiusz Priebe oraz kierownik Wydziału Kultury, Sportu, Turystyki i Promocji wągrowieckiego Urzędu Miasta Tomasz Hoffmann.
To święto pamięci osób, które zakładały w Gorzowie polską administrację. Jest to ważne święto. Musimy pamiętać o tych, którzy to miasto budowali, którzy nadawali mu polskie życie – podkreślił prezydent Wójcicki.
To jest piękna historia, która między Wągrowcem a Gorzowem wydarzyła się kilkadziesiąt lat temu. Poznałem ją, gdy jako młody chłopak byłem tu, w Gorzowie, w Klubie Pioniera z wizytą. Poznałem pionierów osobiście. W ich wspomnieniach Wągrowiec cały czas żył i to mnie urzekło. Urzekła mnie ta miłość do miasta, którego kilkadziesiąt lat nie widzieli – powiedział wiceburmistrz Priebe.
Efektem spotkania władz obu miast być może będzie współpraca.
My mamy samych partnerów zagranicznych. Dlaczego nie można nawiązać współpracy, wymieniać się doświadczeniami samorządowymi?! Łączyłoby nas wspólne dziedzictwo. Nie jesteście dla nas jak obcy, jesteście dla nas jak rodzina – mówił wiceburmistrz Wągrowca.
Delegacja z Wągrowca zwiedziła w poniedziałek Muzeum Lubuskie; w Spichlerzu obejrzeli wystawę związaną z początkami polskiej administracji w naszym mieście, odnaleźli w dokumentach m.in. wzmianki o Wągrowcu. Wraz z regionalistą i przewodnikiem Zbigniewem Rudzińskim zwiedzili centrum Gorzowa, a z dyrektor Joanną Pisarewicz Fiharmonię Gorzowską. Spotkali się także z przewodniczącym Rady Miasta Janem Kaczanowskim i sekretarzem miasta Eugeniuszem Kurzawskim. W tym spotkaniu uczestniczył dr hab. Dariusz A. Rymar, dyrektor Archiwum Państwowego w Gorzowie Wielkopolskim.
27 marca 1945 r., do zdobytego przez armię radziecką niemieckiego Landsberga przybyła grupa 42 polskich pionierów z Wągrowca (woj. wielkopolskie). Na jej czele stał burmistrz Wągrowca Florian Kroenke. Następnego dnia grupa przejęła władzę w mieście.
Kroenke został wybrany przez osadników na starostę powiatowego. Funkcję burmistrza, a później prezydenta miasta, powierzono Piotrowi Wysockiemu. Rok później Landsberg oficjalnie i urzędowo został nazwany Gorzowem Wielkopolskim.
W kwietniu 1945 r. z Wągrowca przyjechała druga grupa pod kierownictwem Leona Kruszony, późniejszego wiceprezydenta miasta. Od końca 1946 r. Kroenke był wicewojewodą i kierownikiem gorzowskiej Ekspozytury Urzędu Wojewódzkiego Poznańskiego.
Miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną 30 stycznia 1945 r. Szacuje się, że w chwili wkroczenia Sowietów pozostawało w nim od 30-50 tys. Niemców oraz bliżej nieokreślona liczba jeńców i robotników przymusowych, wśród nich ok. 1,5 tys. Polaków.
Wydział Promocji i Informacji
Fot. Łukasz Kulczyński, Jan Wojtanowski
Źródło: https://um.gorzow.pl/aktualnosci/2141-dzien-pioniera.html
